شهید مطهری درباره «پُرسوگندخواری» مینویسد:
«آیا برای هر راستی باید قسم خورد؟ نه. در روایات و دستورات دینی زیاد داریم که قسم را خوار نکنید، ولو برای هر حرف راستی. آخر همه جا که جای واللهِ و باللهِ نیست؛ موارد خاصی. انسان خودش باید طوری عمل کند و طوری باشد که دیگران به او آنقدر اعتماد داشته باشند که وقتی یک جمله میگوید، چون او را صادق میدانند، حرفش را راست بدانند. چنین اشخاصی اصلاً احتیاج یه قسم خوردن ندارند؛ قسم هم که نخورند، افراد حرفشان را باور میکنند. وقتی که انسان خودش بیمایه است و میداند که دیگران به حرفش اعتماد ندارند، دائماً قسم میخورد. قسم راست خوردن هم از نظر شرعی یک امر زشتی است. ما روایات زیادی داریم که قسم راست هم جز در مواقع ضرورت نباید به کار رود.» (مطهری، 1378: 264)
«اگر انسان خودش یک شخصیت اخلاقی داشته باشد، خودش پیش خودش یک وزن اخلاقی داشته باشد، اگر خودش به سخن خودش اعتماد داشته باشد و اگر دیگران به سخن او اعتماد داشته باشند، احتیاجی به قسم نیست. ولی آدمهای حقیر و پست و کموزن هستند که پُر سوگند میخورند.» (همان.) «در واقع، یعنی هر جا مردمی را دیدید که پُر سوگند میخورند این را دلیل پستی آنها بدانید. اگر به راست هم پُر سوگند بخورند پستاند، تا چه رسد که به دروغ پُر سوگند بخورند.» (همان: 265)
یادداشتها:
ـ مطهری، مرتضی (1378). آشنایی با قرآن. جلد 8. چاپ ؟. تهران: انتشارات صدرا.