کسی حقّ اهانت به مقدسات سایر ادیان را ندارد!

 آیت‌الله سید کمال حیدری:

«بنده از نظر فقهی فتوا می‌دهم که سبّ و لعن نه تنها درباره‌ اهل سنت و سایر فِرَق اسلامی جایز نیست، بلکه کسی حقّ اهانت به مقدسات سایر ادیان و آیین‌ها و مکاتب را هم ندارد. بله بروید بنشینید جلوی یک بودایی مثلاً، و با صدتا دلیل ثابت کنید که بودا پیغمبر بوده یا نبوده؟ بحث و نقد کنید، مشکلى نیست، آن طرف هم جواب بدهد و حرف خودش را ارائه بدهد، اما توهین و مشخص کردن جایگاه شخص مقابل در قیامت، جایز نیست. اساساً هر چیزى که اهانت باشد منع قرآنى دارد.» (شبکه اجتهاد، دسترسی در 1395/12/14)

 

یادداشت‌ها:

ـ شبکه اجتهاد (دسترسی در 1395/12/14)

نماز!

«نماز از ناشایستی و زشت‌کاری بازمی‌دارد» (عنکبوت: 45)

 

یادداشت‌ها:

ـ قرآن. ترجمه بهاء‌الدین خرمشاهی (1386). تهران: انتشارات دوستان.

رکوع‌ها و سجودهای طولانی شما را گول نزد!

مرتضی مطهری می‌گوید:

«از امام ]جعفر صادق (ع)[ روایت شده است: لاَ تَنْظُرُوا إِلَى طُولِ رُکُوعِ اَلرَّجُلِ وَ سُجُودِهِ ]اصول کافی، ج 2، ص 105[ هیچ‌وقت به طول دادن رکوع و سجود شخص نگاه نکنید؛ یعنی رکوع‌های طولانی و سجودهای طولانی شما را گول نزند؛ ممکن است این از روی عادت باشد و اگر ترک کند وحشت کند. اگر می‌خواهید بفهمید این شخص چگونه آدمی است، در راستی‌ها و امانت‌ها امتحانش کنید، چون امین بودن عادت‌بردار نیست؛ راست‌گفتن عادت‌بردار نیست مانند نماز خواندن.» (مطهری، 1381: 211)

یادداشت‌ها:

ـ مطهری، مرتضی (1381). اسلام و نیازهای زمان. جلد 1. چاپ نوزدهم. تهران: انتشارات صدرا.

ـ یادداشت‌های مرتبط:

معیار و مقیاس دیانت!

تقدم اخلاق و تفکر بر عبادات ظاهری!

برخی از فتواهای متفاوت آیت‌الله جناتی!

ـ غیرمسلمانان از هر نوع و قسمى که باشند (اهل کتاب، مشرکین و ملحدین) ذاتا و از نظر جسمى و بدنى پاک هستند. اگر از چیزهایى که در نظر مسلمانان نجس می‌باشند اجتناب کنند، نجاست عرضى هم ندارند.

ـ مرد بودن در مجتهدى که مورد تقلید قرار می‌گیرد شرط نیست.

ـ تصدى مقام قضاوت توسط زن در صورتى که شرایط آن را دارا باشد، مانعى ندارد.

ـ بیرون رفتن زن از منزل در صورتى که با حق شوهر منافات داشته باشد، باید از او اذن بگیرد وگرنه اذن او معتبر نیست. پس در این صورت می‌تواند بدون اذن او از منزل براى تعلیم و تعلّم و کارهاى اجتماعى و وظایف سیاسى با حفظ حدود اسلامى و نیز براى دیدار پدر و مادر و فامیل بیرون رود و نیازى به این نیست که در ضمن عقد، آن را شرط کند.

ـ ازدواج با زنان اهل کتاب (زرتشتى، یهودى و مسیحى)، براى مسلمان مانعى ندارد؛ ازدواج با زنان کتابى، چه آنکه بگونه موقت باشد و چه بگونه دائم و همیشگى، جایز است.

ـ پولى را که زنان خواننده در عروسی‌ها می‌گیرند حلال است.

ـ کف زدن در مجالس جشن و سخنرانى جهت تشویق و به عنوان شادى مانعى ندارد.

ـ وصیت به بعض اجزاى بدن براى پیوند به کسى که نیاز به آن دارد مانعى ندارد.

ـ ذبح قربانى باید در منى‏ باشد ولى اگر نیازمندى در آنجا نباشد که از گوشت آن استفاده کند، جایز است به وسیله نایب در بلد خود و یا غیر آن در هر جا که فقیر و مستمندى باشد قربانى نماید.

 

پس‌نوشت: آیت‌الله محمد ابراهیم جناتی از مراجع دینی معاصر شیعه و  متولد سال ١٣١١ در روستای تاش از توابع شاهرود است.

 

یادداشت‌ها:

ـ پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله جناتی: فتاوای منتخب (دسترسی در 1395/11/29)

هر کسی را اصطلاحی داده‌ام!

هر کسی را سیرتی بنهاده‌ام

هر کسی را اصطلاحی داده‌ام

 

ما زبان را ننگریم و قال را

ما روان را بنگریم و حال را 

(مولوی، مثنوی معنوی، دفتر دوم، بخش 36)

 

یادداشت‌ها:

ـ گنجور (دسترسی در 1395/11/24)

خداوند را نام‌های نیک است!

سید محمدعلی ایازی می‌نویسد:

«مردم مکه و مدینه با زبان‌ها و گویش‌های متفاوتی سخن می‌گفتند، از قبایل بدوی عرب گرفته تا یهودیان و مسیحیانی که در اصل از مناطق دیگر به آن منطقه کوچ کرده بودند، و با فرهنگ و پیشینه تاریخی و عادات و رسومی مخصوص به خود زندگی می‌کردند و با واژه‌هایی انس داشتند و تعبیرهای ویژه‌ای را در زمینه مسایل دینی و غیبی و امور اقتصادی به کار می‌گرفتند. بدیهی است که قرآن در خلأ نازل نشده و بدون توجه به شناخت واژه‌ها و کلمات و بدون رعایت تفهیم و تفاهم مطالب را ادا نکرده است. شهر مکه مرکز تلاقی جهانگردان، بازرگانان و قبایل گوناگونی با عقاید و فرهنگ‌های گوناگون بوده است. به همین دلیل است که می‌بینیم واژه‌های دخیل، فراوان در قرآن به کار می‌رود؛ چه از زبان فارسی، حبشی، رومی و سریانی و چه از گویش‌های محلی و منطقه‌ای حجاز. منزلگاه قرآن چنین اقتضایی دارد، زیرا خطاب به چنین جماعت‌هایی سخن گفته است. مثلاً، از آنجا که مردم حبشه و یمن که از خدا تعبیر به رحمان می‌کردند و گروهی از آنان در شهر مکه بودند، قرآن عمداً در موارد بسیاری به جای دیگر اسماء خداوند از کلمه رحمان استفاده می‌کند. سؤره مریم را ملاحظه کنید بیشترین تکیه‌اش بر واژه رحمان است، که یازده بار تکرار می‌کند و یا در جایی دیگر خداوند تأکید می‌کند:

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَیا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى (اسراء/ 110)

رحمٰن یا غیررحمٰن یکی است خدا را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هر کدام را بخوانید برای او نام‌های نیکوتر است.

به همین دلیل است که جعفر بن ابی طالب به هنگام هجرت به جبشه و ملاقات با نجاشی، پادشاه آن دیار، به علت مأنوس بودن لفظ رحمان، سوره مریم را می‌خواند ...» (ایازی، 1378: 36 ــ 37)

 

پس‌نوشت:
ترجمه بهاء‌الدین خرمشاهی از آیه 110 سوره اسراء:

ـ «چه الله بخوانید چه رحمان، هر چه بخوانید او را نام‌های نیک است» (اسراء: 110)

 

یادداشت‌ها:

ـ ایازی، سید محمدعلی (1378). قرآن و فرهنگ زمانه. قم: انتشارات کتاب مبین.

ـ قرآن. ترجمه بهاء‌الدین خرمشاهی (1386). تهران: انتشارات دوستان.

اخلاص و ریا!

طاعت آن نیست که بر خاک نهی پیشانی

صدق پیش آر که اخلاص به پیشانی نیست 

(سعدی، مواعظ، قصاید، قصیده 7)

 

یادداشت‌ها:

ـ گنجور (دسترسی در 1395/11/19)

ولادت حضرت زینب (س) و روز پرستار گرامی باد!

بافت‌گرایی جایگزین نص‌گرایی

سعید شفیعی، استادیار دانشگاه تهران، می‌نویسد:

«روش‌های تفسیر قرآن در گذر تاریخ اسلام همواره تغییر و تکامل یافته‌اند. امروزه دو رویکرد بسیار متفاوت به تفسیر قرآن، که «متن‌گرا» (نص‌گرا: Textualist) و «بافت‌گرا» (Contextualist) نامیده می‌شوند، طرفدران بیشتری دارند. در بین این‌دو نیز برخی راهی میانه‌تر در پیش گرفته‌اند که آنها را می‌توان «نیمه‌متن‌گرا» (Semi-textualist) نامید. نص‌گرایی پذیرفته‌ترین رهیافت در میان مفسران قدیم و اغلب علمای معاصر، خصوصاً اهل سنت، است. طرفداران این رهیافت در تلاش برای فهم معانی قرآن، که غالباً ثابت و نامتغیر فرض می‌شود، عمدتاً به تحلیل زبان‌شناختی منابع از جمله قرآن و حدیث می‌پردازند.

با این حال، به نظر می‌رسد که در چند دهۀ اخیر، رهیافت بافت‌گرایی به ‌تدریج در حال تکامل بوده است و در آینده جای نص‌گرایی را می‌گیرد و بر آن برتری می‌یابد. مدافعان این رهیافت، که عمدتاً از اصلاح‌گرایان مسلمان هستند، معتقدند پژوهش در متن قرآن باید با آگاهی از شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زمان نزول وحی همراه باشد. برخلاف محققان متن‌گرا، بافت‌گراها فقط به تحلیل زبانی نمی‌پردازند، بلکه رهیافت‌هایی از قلمروهای دیگر مانند هرمنوتیک، تاریخ‌گرایی و نظریۀ ادبی معاصر را نیز به کار می‌برند و در جست‌وجوی روش‌های نوین رهیافت به قرآن هستند.» (وبگاه طومار اندیشه، دسترسی در 1395/11/14)

متن کامل مقاله را می‌توانید در وبگاه طومار اندیشه بخوانید.

 

یادداشت‌ها:

ـ طومار اندیشه: بافت‌گرایی جایگزین نص‌گرایی (دسترسی در 1395/11/14)

هر چه کنی به خود کنی!

«اگر نیکی کنید، در حق خویش نیکی کرده‌اید و اگر بدی کنید، به زیان خویش کرده‌اید» (سوره إسرا: ۷)

 

«هر کس کار شایسته‌ای پیشه کند به سود خود اوست؛ و هر کس کار بد در پیش گیرد به زیان خود اوست.» (سوره جاثیه: ۱۵)

 

«پس هر کس همسنگ ذره‌ای عمل خیر انجام داده باشد [پاداش]  آن را می‌بیند و هر کس همسنگ ذره‌ای عمل ناشایست انجام داده باشد [کیفر] آن را می‌بیند.» (سوره زلزله: ۷ ــ ۸)

 

«برای انسان هیچ چیز نیست مگر آنچه کوشیده است.» (سوره نجم: ۳۹)

 

یادداشت‌ها:

ـ قرآن. ترجمه بهاء‌الدین خرمشاهی (۱۳۸۶). تهران: انتشارات دوستان.